Aantal burn-outs in de advocatuur stijgt

Leg de functie-eisen van een advocaat naast de redenen waarom iemand een burn-out krijgt en het mag een wonder heten dat er advocaten zijn die geen burn-out oplopen tijdens hun carrière. Advocaten hebben een veeleisend beroep, met maar beperkte controle over hun agenda, deadlines en werkzaamheden. Het feit dat ze per uur betaald worden en dus meer verdienen als ze meer uren maken, helpt ook niet mee. Uit cijfers van Movir en onderzoek van de Jonge Balie kun je opmaken dat het aantal burn-outs stijgt.

Burn-outs in de advocatuur gezien als teken van zwakte

Voor het Advocatenblad van november 2016 schreef ik het coververhaal over burn-outs in de advocatuur. Nadat ik het plan had opgevat hier een verhaal over te schrijven, kostte het me nog veel moeite om ook ervaringsdeskundigen te vinden die er open over wilden praten. En dat terwijl ik toch genoeg advocaten ken, ook overspannen advocaten. Maar een burn-out wordt in deze hardwerkende beroepsgroep toch nog steeds (te vaak) gezien als een teken van zwakte. Uiteindelijk wilden Arjen Paardekooper en Jana van der Pennen graag meewerken. Ze vertelden open over hun burn-out en hoe ze daar nu mee omgaan. Het leverde mooie persoonlijke verhalen op, en tips voor advocaten die het niet zo ver willen laten komen.

Werk gaat voor het meisje (of opa)

Het is misschien een cliché, maar het lijkt onder advocaten nog steeds grappig om te vragen of iemand een vrije middag heeft als hij om vijf uur naar huis gaat. Een vak waarin een all-nighter er op zijn tijd nou eenmaal bij hoort, onder het mom van ‘niks mis met hard werken, daar is nog nooit iemand aan overleden’. Klopt, deadlines geven ook een kick, werken voor overzeese klanten levert andere werktijden op en een deal wordt zelden tijdens ‘normale’ kantoortijden afgerond. En als je na zo’n intensieve klus dan ook even gas terugneemt, komt het wel goed. Maar ik geloof niet dat je het beste werk blijft leveren door maar door te gaan. En ik geloof al helemaal niet dat het je een gelukkiger mens maakt als je alleen maar werkt, carrière maakt en je kinderen nooit ziet. Of je privéleven constant opzij schuift omdat ‘werk nou eenmaal voor het meisje (of opa) gaat’.

Langdurige roofbouw op je lichaam 

Psycholoog Klaran van ‘t Vlie beschrijft een burn-out als een lichamelijk probleem, en niet zozeer psychisch. Al krijg je er wel vaak psychische klachten van. ‘Het is het gevolg van een langdurig roofbouwproces in je lichaam. Vaak overkomt het juist loyale, betrokken en sterke mensen. Zij leggen de lat te hoog, zijn perfectionistisch,’ vertelt ze in het artikel. ‘Je moet toch door, is het idee, dus dat doe je op je stresssysteem. Maar dat is eigenlijk je noodsysteem, het gebruik daarvan wordt duur betaald. De volgende dag ben je namelijk nog vermoeider. Eigenlijk zou je dan rust moeten pakken, maar in plaats daarvan ga je weer op de stresshormonen adrenaline en cortisol verder. Je immuunsysteem gaat onder invloed daarvan op een laag pitje. Vaak zie je een burn-out dan ook het eerst aan verkoudheid, griepjes, eczeem, maag- en darmproblemen.’ Een ander signaal volgens Van ’t Vlie zijn slaapproblemen. ‘Je wordt wakker voordat je wekker gaat, maar bent nog wel doodmoe.’

Zelfbenoemde burn-outpolitie

Uit de verhalen van Jana van der Pennen en Arjen Paardekooper en de tips van coaches Eveline Tjabbes en Klaran van ’t Vlie, blijkt gelukkig dat er een (werkend) leven is na de burn-out. Paardekooper is partner bij het Amsterdamse Blenheim, waar hij zichzelf benoemd heeft tot burn-outpolitie. Van der Pennen is bezig met een ondernemingsplan voor een social enterprise rondom burn-outbestrijding. Volgens coach Tjabbes moeten advocaten beter nee leren zeggen en meer bedenken wat ze echt zelf willen. ‘Met hard werken op zich is niks mis, zeggen ze dan. En dat is ook zo, zolang er een redelijke balans is tussen wat energie geeft en wat energie kost.’

Zes weken zomervakantie

Advocaat Arjen Paardekooper doet er alles aan om niet meer terug te vallen in een burn-out. Hij neemt zes weken zomervakantie waarin hij zijn mobiele telefoon niet opneemt. (‘Mijn klanten willen toch ook geen overspannen advocaat?’). ‘In de eerste weken zoek je nog tien keer per dag uit routine naar je telefoon’, vertelde hij. Ook neemt hij afscheid van klanten die hem meer energie kosten dan ze opleveren, heeft hij een chauffeur en meer ondersteuning. Die luxe kan misschien niet iedere advocaat zich kan veroorloven. Maar hierdoor kan hij efficiënt werken en houdt hij tijd over voor zijn gezin. En dat is veel waard.

Meer lezen over burn-outs in de advocatuur?

Meer tips staan in het artikel Aantal burn-outs in advocatuur stijgt, in het Advocatenblad van november.

Herken je jezelf in het beeld van de (te) drukke advocaat die soms even niet zo goed weet voor wie hij het doet? Bel me voor een goed gesprek. Ik geef je in een dagdeel inspiratie voor maanden.

Photo by Stephanie McCabe